Angst is een emotie die in oorsprong dient om je te helpen reageren op concreet echt gevaar. Je oorspronkelijke gedrag werd miljoenen jaren geleden vastgelegd. Toen was angst een puur overlevingsmechanisme. Een oermens die een sabeltand tijger of mammoet zag, kon vechten of vluchten dankzij de fysieke reacties van angst en stress. Je bloed stroomt uit je hersenen naar je armen en benen, je bloeddruk en hartslag stijgen en adrenaline en cortisol worden vrijgemaakt. Dus om snel te vechten of te vluchten, mobiliseert je lichaam op korte tijd veel energie.
Nu is angst nog steeds een overlevingsmechanisme, jammer genoeg staat onze huidige angst meestal helemaal los van concreet gevaar.
Als je veel druk ervaart in het gewone leven, wordt je angstreactie vaak onnodig opgeroepen. Je lichaam reageert op de spanningen van je dagelijks bestaan alsof het aan de gevaren van een leven in de natuur wordt blootgesteld. Je angstrespons maakt geen onderscheid tussen een deadline die jij moet halen of sociale angst en een levensbedreigende reden om angst te hebben, zoals bijvoorbeeld uitwijken voor een auto die je niet gezien had. Je zal steeds dezelfde fysieke angstreactie in je lichaam in gang zetten.
Als je dan geen tijd of aandacht besteedt aan voldoende recuperatie, wordt regelmatige acute angst of stress een chronisch probleem. Een onverwacht geluid, een banale woordenwisseling of iets kleins dat misloopt, roept een angstrespons op en je lichaam ervaart opnieuw (onnodig) een situatie van overweldigende dreiging. Dit is een gradueel proces waarbij de gevolgen op de duur veel langer duren dan de dreiging. Het lichaam begint slecht te herstellen en kan hoe langer hoe moeilijker herstellen. Er ontstaat een toenemend gevoel van controleverlies en machteloosheid. Je krijgt misschien een eerste hyperventilatieaanval of regelmatig hartkloppingen en je begint slechter te slapen. Als er niet opgetreden wordt, beland je in een toestand van burnout of depressie.
De reacties van angst beginnen in je brein, als jij denkt dat er gevaar is, ontstaat er een angstreactie. Het is heel belangrijk om te beseffen dat angst meestal ontstaat door wat jij denkt over iets of iemand, niet door de situatie an sich. Als je twee personen in een ruimte zet en de ene persoon is bang voor spinnen en de andere niet. Je laat in die ruimte een spin voorbijkruipen, dan is er veel kans dat diegene die geen spinnenangst heeft gewoon denkt: “ah, een spin, misschien moet ik ze buiten zetten” terwijl de andere denkt: ”gevaar!” en compleet in paniek zelf naar buiten rent. Eenzelfde situatie en twee compleet verschillende gedachten waardoor bij de ene persoon een angstreactie optreedt en er bij de andere niks gebeurt.
Rationeel een angst, waar jij al lang last van hebt, wegredeneren lukt niet. Als je geen angst voelt, komt de informatie van de buitenwereld binnen in je neocortex, je denkende brein, dan ben je in staat om een rationele, weloverwogen reactie te geven. Als jij denkt dat er gevaar dreigt, gaan de signalen rechtstreeks naar je reptielenbrein en krijg je een impulsieve, emotionele reactie.
Het emotionele deel van je brein dat over angst gaat, je amygdala, wordt ook wel je reptielenbrein genoemd. Dit is geen rationeel denkend deel, maar een primitief, vanuit de oermens afstemmend zwart/wit deel.
Er zijn verschillende vormen en verschillende gradaties van angst.
Je kan af en toe een bezorgdheid of een gezonde spanning ervaren, maar evenzeer de hele dag een lichte dreiging voelen tot paniekaanvallen krijgen of zelfs lijden aan een angststoornis of een fobie die je leven compleet beheerst.
De meest voorkomende en zeker voor sommigen herkenbare angsten zijn faalangst, vliegangst, angst voor spinnen en muizen, hoogtevrees, claustrofobie, angst voor ziekte, angst voor de dood en sociale angst zoals bijvoorbeeld spreken voor een publiek of ergens naartoe gaan waar veel volk aanwezig is.
Een angst waar jij je bewust van bent, daar leer je na verloop van tijd waarschijnlijk wel mee omgaan of je leert hoe je die angst uit de weg kan gaan.
De meesten onder ons worden echter ook onbewust geleid op basis van vroegere ervaringen. Als die verkeerd gelopen zijn, komt er een automatische angstreactie als je in de toekomst iets gelijkaardigs wil doen. Iedereen heeft een deel oude patronen, een deel geconditioneerde reacties waarbij je angstrespons onnodig actief wordt. Deze onbewuste angsten houden je tegen om vooruit te komen in het leven. Je bent je daar meestal niet bewust van. Je hebt een lange to do lijst, een drukke job die moeilijk met je gezin valt te combineren, kortom er is geen tijd om stil te staan hoe vaak jouw angstrespons actief is gedurende een dag.
Ga voor jezelf eens na hoe jouw onderstroom gedurende de dag is. Is dat een onderstroom van zorgen, stress en angst of is jouw onderstroom aangenaam en rustig? Voel jij je veilig of heb je veel angst? Hoe komt die angst tot uiting? Heb je fysieke klachten of eerder mentale spanning of beide?
Wat denk jij om die angst te voelen? Welk verhaal vertel jij jezelf om deze angst te voelen.
Neem jij beslissingen rekening houdende met deze angst?
Als je je niet veilig voelt in je lichaam, als je angst/stressrespons geactiveerd is, dan kan je niet helder denken, niet helder communiceren en je kan ook geen beslissingen nemen om je leven positief te veranderen, je bent niet creatief genoeg om iets nieuws te bedenken.
Een angstrespons is erop gericht om te overleven, in die toestand kan je slechter logisch nadenken.
Angst is misschien wel één van de belangrijkste dingen die je tegenhoudt om voluit te genieten van het leven.
Ben jij iemand die door zijn angst beperkt wordt? Dit hoeft zo niet te zijn.
Er zijn bepaalde technieken, ikzelf werk graag met EFT (emotional freedom techniques), die je helpen om je enerzijds meer bewust te worden van je angsten en anderzijds helpen deze technieken om je angstcentrum bij wijze van spreken te herprogrammeren. Je leert jezelf om niet meer angstig te reageren op zaken waar je geen angst voor hoeft te voelen. Je laat angst achter jou zodat je zonder problemen vooruit kan gaan in de richting die jij wenst.
Stel je eens voor hoe je leven er zou uitzien als jouw beslissingen niet door angst beïnvloed werden? Voel jij ook al de vrijheid en de mogelijkheden die binnen jouw bereik komen?
Ik wel en ik kijk er enorm naar uit om jou van deze vrijheid te laten proeven.